Toen haar eerste schooldag onder het bewind van de Taliban naderde, had Sajida Hussaini goede hoop. Haar vader, die al 17 jaar leraar was, en haar moeder hadden haar en haar broers en zussen de waarde van onderwijs bijgebracht, en nu was ze nog een jaar verwijderd van het afronden van de middelbare school.
Hoewel de Taliban afgelopen zomer het land hadden overgenomen, waarmee een einde kwam aan veel van de rechten die zij en andere Afghaanse meisjes hun hele leven hadden genoten, had het regime aangekondigd dat het op 23 maart de scholen zou heropenen en meisjes zou toelaten om naar school te gaan.
Maar toen Sajida en haar klasgenoten bij de poort van de school aankwamen, vertelden de beheerders hen dat meisjes van boven de zesde klas niet langer de klaslokalen mochten betreden. Veel meisjes barstten in tranen uit. “Ik zal dat moment in mijn leven nooit vergeten”, zei Sajida. “Het was een donkere dag.”
Sajida was een van de ongeveer een miljoen meisjes in Afghanistan die zich voorbereidden om na een onderbreking van acht maanden terug te keren naar hun klaslokalen. Nu de Taliban in de eerste decennia van de 21e eeuw uit de macht waren, hadden meisjes en vrouwen in het hele land nieuwe vrijheden verworven die plotseling weer in twijfel werden getrokken toen de fundamentalistische groep Kabul in augustus binnenviel. In vroege verklaringen aan de internationale gemeenschap gaven de Taliban aan dat ze een aantal van hun beleidsmaatregelen die de rechten van vrouwen beperken, waaronder het verbod op onderwijs, zouden versoepelen. Maar dat is niet het geval geweest, en toen de dag aanbrak om de scholen te heropenen, drong het tot Sajida en anderen door dat de Taliban van plan waren hun langdurige beperkingen te handhaven en elk optimisme weg te spoelen dat het regime meer ideologische flexibiliteit zou tonen bij het nastreven van internationale geloofwaardigheid. . Naast het handhaven van het onderwijsverbod voor meisjes, heeft de Taliban vrouwen bevolen zich in het openbaar van top tot teen te bedekken en hen verboden buitenshuis te werken, naar het buitenland te reizen zonder mannelijke voogd en deel te nemen aan protesten.
Voor een generatie meisjes die is opgevoed om te streven naar de professionele klasse, hebben de beperkingen van de Taliban de dromen die ze sinds hun vroegste herinneringen koesterden, verbrijzeld, of op zijn minst uitgesteld.
Sajida, geboren in een sjiitisch gezin uit de middenklasse, was er altijd van uitgegaan dat ze een hbo-opleiding zou afmaken en op een dag genoeg geld zou verdienen om voor haar ouders te zorgen als ze oud werden.
“Mijn ouders voedden me op met hoop en angst”, zei ze. Hoop dat ze rechten zou kunnen genieten die werden ontzegd aan eerdere generaties meisjes die opgroeiden onder het vorige bewind van de Taliban; vrees dat het land op een dag weer onder de macht komt van mensen “die niet geloven dat meisjes de helft van de menselijke samenleving vormen”.
Ze begon op 7-jarige leeftijd naar school te gaan en werd al snel verliefd op lezen en verslond elke roman die ze in handen kon krijgen.
“Ik was van plan Perzische literatuur te studeren om een goede schrijver te worden en na te denken over de wonden en de benarde situatie van mijn samenleving”, zei Sajida.
Zelfs in de jaren nadat de Taliban uit de macht waren verdreven, was Sajida getuige van tientallen aanvallen van militante groeperingen op scholen en academische centra rond Kabul.
In mei 2021 bombardeerde ISIS een sjiitische meisjesschool, waarbij minstens 90 meisjes om het leven kwamen en 200 anderen gewond raakten.
Ondanks het risico op geweld, bleef ze naar school gaan en voltooide ze vorig jaar de 11e klas voordat de Taliban Kabul innamen en haar hoop om de middelbare school af te maken en naar de universiteit te gaan in de lucht liet varen.
De plotselinge wending in het lot heeft ouders in het hele land verwoest die jaren en spaargeld hebben geïnvesteerd om de kansen van hun dochters op professioneel succes veilig te stellen.
In de zuidoostelijke provincie Ghazni, 150 kilometer ten westen van Kabul, zei Ibrahim Shah dat hij jarenlang handenarbeid had verricht om genoeg geld te verdienen om zijn kinderen naar school te sturen. Zijn dochter Belqis, die 25 is, studeerde een jaar geleden af aan de universiteit, slechts enkele maanden voordat de Taliban de macht overnamen. Ze had ernaar gestreefd om als ambtenaar voor haar land te werken en een rolmodel te zijn voor de generatie meisjes die is grootgebracht om groots te dromen. Nu weet ze niet wat ze gaat doen. De terugkeer van de Taliban ‘was een zwarte dag voor de Afghaanse vrouwen en meisjes’, zei ze.
Als reactie op het beleid van de Taliban heeft de VN veiligheidsraad belegde een speciale bijeenkomst en riep “de Taliban op om het recht op onderwijs te respecteren en zich te houden aan hun toezeggingen om scholen voor alle vrouwelijke studenten zonder verder uitstel te heropenen”. De Europeese Unie en de VS spraken ook veroordelingen uit.
Taliban “autoriteiten hebben herhaaldelijk publiekelijk verzekerd dat alle meisjes naar school kunnen gaan”, vertelde Liz Throssell, een woordvoerder van het VN-mensenrechtenbureau in Genève, aan BuzzFeed News. “We dringen er bij hen op aan om deze toezegging na te komen en het verbod onmiddellijk ongedaan te maken, zodat meisjes van alle leeftijden in het hele land veilig naar hun klaslokalen kunnen terugkeren.”
Als reactie op het verbod kondigde de Wereldbank in maart aan dat ze de $ 600 miljoen aan financiering voor vier projecten in Afghanistan zou heroverwegen, gericht op “ondersteuning van dringende behoeften in de onderwijs-, gezondheids- en landbouwsectoren, evenals het levensonderhoud van de gemeenschap”.
Onder internationale druk kondigde de Taliban aan een achtkoppige commissie op te richten om te beraadslagen over haar beleid ten aanzien van meisjesscholen. Sajida en vier andere meisjes die met BuzzFeed News spraken, waren sceptisch over het feit dat het regime hen zou toestaan terug te keren naar hun klaslokalen.
