Ondergronds vond ik Pete Kiehart, een fotograaf die met BuzzFeed News werkt, en Isobel Koshiw, een fixer en verslaggever in ons team. Ze hadden hun spullen bij elkaar gepakt en waren al nieuwsberichten en sociale media aan het scannen om te zien wat er aan de hand was. Het was schokkend om ze daar te zien, nadat ze de vorige avond een goede verslagweek hadden gevierd met cocktails en steaks. Voordat ik naar binnen ging en omdat ik alle notitieboekjes van mijn verslaggever had opgebruikt, bezocht ik een kantoorboekhandel, waar een jong meisje haar moeder smeekte om een pen voor haar te kopen met een teddybeer erop.
Het was het laatste normale wat ik me herinner dat ik meemaakte voordat de bommen afgingen.
In een video uitgezonden door de Russische staatstelevisie en op grote schaal gedeeld via sociale media, kondigde Poetin aan dat er een militaire operatie aan de gang was om de Oekraïense regering te dwingen de controle aan hem over te dragen. We realiseerden ons al snel dat er raketaanvallen werden gelanceerd op strategische militaire installaties in het hele land – van Oost-Kharkov tot West-Ivano-Frankivsk tot centraal Uman – en de omvang van Poetins invasie werd angstaanjagend duidelijk.
Tegen de middag stapelden de slachtoffers zich op. Een van de eersten die werd gedood, was een jonge jongen. Een vrouw die gewoon op een fiets door de straat reed, kwam ook om het leven. En er zijn nog veel meer Oekraïense burgers en troepen gedood. Donderdagavond zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky dat tot nu toe ten minste 137 Oekraïners zijn omgekomen bij de Russische invasie, onder wie zowel burgerslachtoffers als militairen.
Oekraïners die ik had geïnterviewd en vrienden die ik in meer dan een decennium van wonen en werken hier heb gemaakt, belden verwoed en stuurden sms’jes waarin ze om informatie en advies vroegen. Waar was het veilig om te zijn? Wat ging er gebeuren? Wanneer zou het afgelopen zijn? Omdat ik ze niet voldoende antwoorden kon geven, voelde ik me volkomen nutteloos.
Op de industriële oostelijke steppe van het land, waar al acht jaar een schietoorlog woedt, in de hoofdstad Kiev, met zijn kloosters met gouden koepels en geplaveide straten, en in het pastorale westen nabij de grens van Polen en de Europese Unie, zwarte pluimen rook vulde de lucht, elk een teken van Poetins haat jegens Oekraïne.
Het land stond in brand.
Een opstandige Zelensky kondigde de staat van beleg af en beval de wapens van het land open te stellen voor “alle patriotten” die bereid waren vrijheid en democratie te verdedigen tegen tirannie en terrorisme.
Tegen het vallen van de avond was het onduidelijk hoe het zou aflopen. Een onbekend aantal Oekraïners zocht veiligheid in schuilkelders die na de Tweede Wereldoorlog waren gebouwd en waarvan niemand dacht dat ze die nodig zouden hebben. En de gevechten woedden voort.
Als teken dat het tij misschien in het voordeel van Oekraïne zou kunnen keren, slaagde het leger erin de controle over de luchthaven van Hostomel te heroveren, waar eerder op de dag 34 aanvalshelikopters van over de grens naar binnen vlogen en Russische troepen op slechts 15 minuten van Kiev afzetten.
Ergens in de buurt van de hoofdstad waren echter nog steeds de knallen van de artillerie te horen, wat erop wees dat er weer een lange, slapeloze nacht zou volgen.
